Częścią Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego jest Plan Działań Krótkoterminowych (PDK), który zawiera listę działań wprowadzanych w przypadku ogłoszenia zagrożenia przekroczeniem poziomów stężeń pyłu PM10 w powietrzu.
 

Dla obszaru stref województwa małopolskiego wyznaczone zostały trzy stopnie zagrożenia zanieczyszczeniem powietrza w ramach PDK:

 

Podejmowane działania informacyjne i operacyjne mają na celu przede wszystkim ochronę wrażliwych grup ludności, do których należą: dzieci i młodzież poniżej 25 roku życia, osoby starsze i w podeszłym wieku, osoby z zaburzeniami funkcjonowania układu oddechowego, osoby z zaburzeniami funkcjonowania układu krwionośnego, osoby zawodowo narażone na działanie pyłów i innych zanieczyszczeń oraz osoby palące papierosy i bierni palacze.

 
I stopień zagrożenia

Wojewódzkie Centrum Zarzadzania Kryzysowego wprowadza I stopień zagrożenia poprzez umieszczenie komunikatu na stronie internetowej. Automatycznie komunikat o wprowadzeniu I stopnia zagrożenia umieszczany jest na stronie internetowej http://powietrze.malopolska.pl/prognozy. Gminy śledzą ten komunikat i przekazują dyrektorom placówek oświatowo-wychowawczych i opiekuńczo- wychowawczych oraz dyrektorom placówek ochrony zdrowia informację o ogłoszeniu komunikatu I stopnia.

Lista działań podejmowanych w ramach I stopnia zagrożenia.

 
II   i III stopień zagrożenia
Wprowadzenie II stopnia zagrożenia następuje poprzez automatyczny komunikat na stronie internetowej http://powietrze.malopolska.pl/prognozy oraz w Regionalnym Systemie Ostrzegania, za pomocą, którego komunikat umieszczany jest w mediach oraz poprzez aplikacje na telefony komórkowe. Komunikat przekazywany jest również do Powiatowych Centrów Zarzadzania Kryzysowego właściwych gmin na danym obszarze, którego dotyczy stopień zagrożenia oraz do dyrektorów placówek oświatowo-wychowawczych i opiekuńczo-wychowawczych oraz dyrektorów placówek ochrony zdrowia.
 
Lista dodatkowych działań podejmowanych w ramach II i III stopnia zagrożenia.

 
Jednym z działań wskazanych przez Program Ochrony Powietrza są kontrole palenisk domowych w zakresie przestrzegania zakazu spalania odpadów oraz przestrzegania uchwał antysmogowych.
 
Artykuł 379 prawa ochrony środowiska wskazuje, że wójt, burmistrz, prezydent miasta sprawują kontrolę przestrzegania i stosowania przepisów o ochronie środowiska – w tym dotyczących tego, co jest spalane w domowych urządzeniach grzewczych. Wójt może taką kontrolę zlecić strażnikom gminnym, jeżeli ci są, a jeżeli ich nie ma, może zlecić to pracownikom urzędu. Ich kompetencje są właściwie takie same. Jest tylko jedno zastrzeżenie. Strażnik może nałożyć mandat. Urzędnik wyznaczony przez wójta nie może tego zrobić, zamiast tego wysyła wniosek o ukaranie do sądu.
 
Osoba wyznaczona do kontroli musi posiadać pisemne upoważnienie wójta. Następnie urzędnik powinien udać się pod dom osoby, którą podejrzewa się o używanie zabronionego paliwa lub spalanie odpadów i w trybie artykułu 379 prawa ochrony środowiska wszcząć kontrolę. Podczas kontroli urzędnik będzie mógł sprawdzić, czy nie są spalane butelki lub inne odpady, czy nie jest zgromadzone paliwo zakazane przez uchwałę antysmogową. Modelowy scenariusz jest taki, że urzędnik przychodzi, jest wpuszczany na posesję, sprawdza, czy są spalane odpady lub niedozwolone paliwa. Jeżeli stwierdza, że są, sporządza protokół i z tym protokołem udaje się do urzędu, a wójt występuje z wnioskiem o ukaranie do sądu. Postępowanie sądowe w samo sobie jest dotkliwe, stresujące i długotrwałe. Także sankcja jest wysoka, bo sąd może orzec karę do 5000 złotych. Wysokość mandatu to najwyżej 500 złotych. Gminy, które nie realizują kontroli mogą zostać ukarane finansowo przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska.
Wyznaczony urzędnik nie potrzebuje żadnego nakazu, aby wejść na teren posesji. Zgodnie z artykułem 379 prawa ochrony środowiska może wejść na teren nieruchomości prywatnej od 6 do 22. Istotne jest to, że jeżeli osoba kontrolowana odmawia wejścia na posesję lub utrudnia przeprowadzenie kontroli, to sankcja staje się poważniejsza. Takie zachowanie spełnia znamiona przestępstwa zagrożonego karą pozbawienia wolności do lat 3. Mówi o tym art. 225 kodeksu karnego. O ile, więc samo spalanie odpadów jest wykroczeniem, to już uniemożliwienie kontroli – przestępstwem. W interesie kontrolowanego jest wpuszczenie urzędnika, bo nawet jak spalał odpady, to grozi mu za to mniejsza kara.
Kontrole prowadzone przez wójta mogą być prowadzone nie tylko „na zgłoszenie”. Powinny być prowadzone rutynowo. W Małopolsce program ochrony powietrza nakłada na wójtów obowiązek kontroli części palenisk. Uprawnienia urzędników są takie same w obu sytuacjach, – kiedy kontrola jest wynikiem zgłoszenia i kiedy jest ona wyrywkowa i planowa.
Działania Gminy Rzezawa związane z ograniczaniem niskiej emisji
 
W tym roku zostanie zakończona realizacja projektu „Obniżenie poziomu niskiej emisji w Gminie Rzezawa poprzez wymianę źródeł ciepła w indywidualnych gospodarstwach domowych – biomasa i paliwa gazowe”. Dzięki realizacji zadania zainstalowanych będzie 47 nowych ekologicznych kotłów na paliwa gazowe i biomasę.  Przeprowadzono także spotkania edukacyjne na tematy związane  z niska emisją.
 
 Artykuł opracowany w ramach projektu:  „Obniżenie poziomu niskiej emisji w Gminie Rzezawa poprzez wymianę źródeł ciepła w indywidualnych gospodarstwach domowych” – biomasa i paliwa gazowe  Projekt dofinansowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020.